Theo quy định hiện hành, người lao động chỉ có thể bị xử lý kỷ luật với một trong các hình thức sau (Điều 125 - Bộ LLĐ năm 2012):

1. Khiển trách;

2. Kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng; cách chức;

3. Sa thải.

Tuy nhiên, người sử dụng lao động không được xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động đang trong thời gian sau (khoản 4, Điều 123 - Bộ LLĐ năm 2012):

- Nghỉ ốm đau, điều dưỡng; nghỉ việc được sự đồng ý của người sử dụng lao động;

- Đang bị tạm giữ, tạm giam;

- Đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra xác minh và kết luận đối với hành vi vi phạm được quy định tại khoản 1, Điều 126 - Bộ LLĐ năm 2012 được nêu dưới đây.

- Lao động nữ có thai, nghỉ thai sản; người lao động nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi.

Và không xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động vi phạm kỷ luật lao động trong khi mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình (khoản 5, Điều 123 - Bộ LLĐ năm 2012).

Đặc biệt lưu ý, kỷ luật “sa thải” là hình thức xử lý kỷ luật lao động cao nhất và chỉ được áp dụng trong những trường hợp sau đây (Điều 126 - Bộ LLĐ năm 2012):

1. Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma túy trong phạm vi nơi làm việc, tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động;

2. Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương mà tái phạm trong thời gian chưa xóa kỷ luật hoặc bị xử lý kỷ luật cách chức mà tái phạm ^(*);

3. Người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong 01 tháng hoặc 20 ngày cộng dồn trong 01 năm mà không có lý do chính đáng ^(**).

***

(*) Tái phạm là trường hợp người lao động lặp lại hành vi vi phạm đã bị xử lý kỷ luật mà chưa được xóa kỷ luật theo quy định (chi tiết xem Điều 127 - Bộ LLĐ năm 2012).

(**) Lý do được coi là chính đáng bao gồm: Thiên tai, hỏa hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và các trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động (theo khoản 3, Điều 126 - Bộ LLĐ năm 2012).

N.T.Thái - VP.TVPL CĐNHVN