Ngày 08/03/2019 tại Pleiku, Gia Lai, phát biểu kết luận tại Hội nghị triển khai các giải pháp mở rộng tín dụng phục vụ sản xuất và tiêu dùng nhằm hạn chế tín dụng đen, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Lê Minh Hưng cho biết, ngành Ngân hàng sẵn sàng vào cuộc cùng với các cơ quan, bộ ngành, chính quyền địa phương nhằm ngăn chặn đẩy lùi nạn tín dụng đen. Tôi hy vọng rằng với những giải pháp mở rộng tín dụng của ngành ngân hàng và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị sẽ giúp người dân hiểu, nhận diện và dần bài trừ nạn tín dụng đen.
Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng phát biểu kết luận Hội nghị
5 giải pháp trọng tâm
Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng nhấn mạnh, lý do quan trọng nhất mà NHNN tổ chức hội nghị này tại Tây Nguyên và Gia Lai là do những diễn biến về tình hình tín dụng đen tại khu vực này thời gian qua. Ngành ngân hàng đã đi khảo sát, nghe ý kiến của các địa phương và các bộ ngành, đồng thời có nhiều cuộc họp của NHNN với các đơn vị chức năng về vấn đề này nên đã có những giải pháp cụ thể trong việc góp phần đẩy lùi tín dụng đen.
Theo đó, Thống đốc Lê Minh Hưng nêu ra 5 giải pháp trọng tâm.
Thứ nhất, về hoàn thiện khung khổ pháp lý: Sửa đổi Thông tư 43/2016/TT-NHNN về cho vay tiêu dùng của các CTTC nhằm kiểm soát chặt chẽ hoạt động của các Công ty Tài chính (CTTC), tăng cường quản lý nhà nước về hoạt động của loại hình này thông qua quản lý về qui mô, điều kiện kinh doanh, phạm vi địa bàn hoạt động, khuôn khổ lãi suất,… để ngăn chặn tình trạng và nguy cơ mất an toàn và tiếp tay cho tín dụng đen hoạt động; tăng cường vai trò trách nhiệm, quyền hạn của NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố. Khuyến khích các TCTD mở rộng mạng lưới hoạt động ở những nơi chưa đáp ứng đủ nhu cầu tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng của người dân; phát triển các sản phẩm cho vay tín dụng tiêu dùng lành mạnh, đặc biệt sản phẩm tín dụng trong sinh hoạt đối với các vùng công nghiệp, khu vực đông dân. Sửa đổi Thông tư 39/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động cho vay của TCTD đối với khách hàng nhằm quy định tách bạch hoạt động cho vay phục vụ đời sống và cho vay tiêu dùng cá nhân của các NHTM, tạo điều kiện để các ngân hàng mở rộng cho vay tiêu dùng cá nhân. Nghiên cứu hoàn thiện quy định về cho vay cầm cố bằng sổ tiết kiệm…
Thứ 2, Nghiên cứu, đề xuất Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Quyết định 28/2015/QĐ-TTg ngày 21/7/2015 về tín dụng đối với hộ mới thoát nghèo (kết thúc thực hiện năm 2020) theo hướng mở rộng đối tượng cho vay trong đó có cho vay tiêu dùng đối với các hộ mới thoát nghèo, tạo điều kiện cho đối tượng này được tiếp tục tiếp cận vốn phục vụ nhu cầu đời sống, hạn chế các hộ dân tìm đến nguồn tín dụng đen.
Thứ 3, Nắm sát hoạt động cho vay phục vụ sản xuất kinh doanh, tiêu dùng của các TCTD, đảm bảo hoạt động ngân hàng đáp ứng kịp thời nhu cầu tín dụng phục vụ phát triển kinh tế xã hội của địa phương và nhu cầu tiêu dùng của người dân. Phối hợp với chính quyền địa phương các cấp triển khai có hiệu quả chương trình kết nối ngân hàng doanh nghiệp, tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay vốn; tích cực phối hợp với các sở, ban, ngành, các tổ chức chính trị - xã hội tuyên truyền, giải thích cho người dân về tác hại của tín dụng đen, đồng thời đề xuất các giải pháp ngăn chặn, hạn chế hoạt động này.
Thứ 4, Phối hợp với Bộ Công an, các Bộ, ngành liên quan, chính quyền địa phương và các tổ chức chính trị xã hội đẩy mạnh công tác truyền thông để người dân nắm bắt đầy đủ thông tin về chủ trương của Đảng, Nhà nước, quy định của ngành Ngân hàng về các chương trình chính sách tín dụng, cách thức tiếp cận vốn vay; đồng thời cảnh báo các thủ đoạn của các đối tượng, tổ chức cho vay nặng lãi cũng như những hệ lụy nặng nề mà tín dụng đen gây ra.
Thứ 5, các TCTD cần tiếp tục quyết liệt triển khai các giải pháp sau: Triển khai mạnh mẽ chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp nông thôn theo Nghị định 55, Nghị định 116 và hướng dẫn của NHNN tại Thông tư 10 và Thông tư 25 để người dân nhanh chóng được hưởng những chính sách ưu đãi vừa được Chính phủ sửa đổi, bổ sung trong năm 2018;
Agribank bên cạnh đẩy mạnh cho vay nông nghiệp nông thôn theo Nghị định 55 và Nghị định 116 của Chính phủ, tiếp tục đẩy mạnh triển khai chương trình tín dụng cho vay tín chấp 5.000 tỷ đồng để đáp ứng kịp thời các nhu cầu vốn cấp bách của người dân. NHCSXH phối hợp với các đơn vị thuộc NHNN trong qúa trình xây dựng Nghị định của Chính phủ về cho vay tiêu dùng đối với các hộ mới thoát nghèo; đồng thời rà soát, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan báo cáo và tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ mở rộng đối tượng thụ hưởng, nâng mức cho vay, thời hạn cho vay đối với một số chương trình tín dụng phục vụ tiêu dùng như cho vay giải quyết việc làm, học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn phù hợp với thực tiễn.
Ngoài ra, ngành Ngân hàng sẽ cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động tín dụng, ngân hàng, cải tiến quy trình, thủ tục cho vay; mở rộng mạng lưới hoạt động ở những địa bàn có mạng lưới hoạt động ngân hàng chưa tương xứng với nhu cầu tiếp cận tín dụng, dịch vụ ngân hàng của người dân, nhất là những địa bàn đang là điểm nóng về tín dụng đen. Trong đó, NHNN khuyến khích NHTM phát triển mô hình ngân hàng lưu động ở những vùng khó khăn, tạo điều kiện cho các khách hàng thuận tiện hơn trong việc tiếp cận vốn và các dịch vụ ngân hàng khác.
Người đứng đầu ngành Ngân hàng còn cho biết tiếp tục xem xét gia hạn nợ, điều chỉnh kỳ hạn trả nợ khi người dân gặp khó khăn do các nguyên nhân chính đáng chưa thể trả được nợ đúng hạn, giúp người dân tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng, không phải đi vay nặng lãi từ các đối tượng cho vay tín dụng đen.
Cần có sự tham gia vào cuộc đồng bộ
Phát biểu tại Hội nghị Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho hay: Trong thời gian qua, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, ngành Ngân hàng đã chủ động triển khai nhiều giải pháp nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất kinh doanh và phục vụ đời sống cho người dân, doanh nghiệp, đặc biệt là khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa nơi dễ bị ảnh hưởng bởi tín dụng đen, song tình trạng tín dụng đen vẫn diễn ra dưới nhiều hình thức tinh vi ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình an ninh trật tự.
Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú phát biểu tại Hội nghị
Để góp phần ngăn chặn và đẩy lùi nạn tín dụng đen hoành hành, tiếp theo các giải pháp đã đề ra tại Hội nghị trực tuyến ngày 26/12/2018 do NHNN tổ chức, Hội nghị ngày hôm nay các đại biểu đã tiếp tục bàn rất cụ thể cách triển khai các giải pháp nhằm đáp ứng đủ và kịp thời vốn phục vụ sản xuất, nhu cầu tiêu dùng cho người dân”, Phó Thống đốc Đào Minh Tú nhấn mạnh.
Trong đó, tại các tỉnh khu vực phía Nam và Tây Nguyên, tình hình tín dụng đen vẫn diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh và đời sống của người dân. Mặc dù có đến 78 ngân hàng, công ty tài chính và hàng nghìn quỹ tín dụng nhân dân cơ sở đầu tư tín dụng nhằm đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ sản xuất kinh doanh và nhu cầu tiêu dùng đối với người dân, doanh nghiệp.
Theo báo cáo tại Hội nghị, Công an tỉnh Đăk Nông, trên địa bàn tỉnh hiện nay có 186 cơ sở hoạt động kinh doanh dịch vụ cầm đồ (có 165 cơ sở có Giấy phép đang ký kinh doanh), trong đó có 38 cơ sở với 38 đối tượng có biểu hiện hoạt động liên quan đến tín dụng đen. Qua rà soát của Công an tỉnh, phát hiện trên địa bàn có 04 nhóm với 27 đối tượng có biểu hiện nghi vấn hoạt động tín dụng đen.
Công an tỉnh Đăk Nông đã triệt phá 03 nhóm hoạt động cho vay nặng lãi, khởi tố 03 vụ với 07 đối tượng về tội cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự; bắt, khởi tố 04 vụ với 13 đối tượng có liên quan đến đòi nợ thuê; kiến nghị rút Giấy phép kinh doanh đối với 01 công ty hoạt động đòi nợ thuê. Tổ chức cho 137 lượt cơ sở, cá nhân viết cam đoan, cam kết không hoạt động liên quan đến tín dụng đen.
"Các đối tượng chủ yếu dùng tờ rơi tiếp thị với nhiều hình thức khuyến mãi hấp dẫn để thu hút người vay như: Vay không cần thế chấp, thủ tục đơn giản, nhận tiền ngay…trên thực tế thì người vay phải trả lãi suất rất cao (từ 282-365%/năm), nhiều trường hợp không có khả năng trả nợ do lãi mẹ đẻ lãi con.
Khi đó, bọn chúng sẽ có nhiều thủ đoạn đòi nợ hết sức manh động, gây sức ép đối với người đi vay và nhân thân của họ như: Đe dọa, khủng bố về tinh thần, sử dụng vũ lực (ở mức độ chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự), đổ chất thải, chất bẩn vào nơi ở, nơi sinh hoạt của người vay, tụ tập đông người tại nơi làm việc, kinh doanh, sản xuất của họ và người thân để gây sức ép, thuê người các đối tượng hình sự, thanh thiếu niên hư hỏng để đe dọa, gây sức ép…", ông Trần Xuân Hải, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đăk Nông, cho biết.
Ông Nguyễn Văn Yên - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết: “Trên địa bàn tỉnh có 17 doanh nghiệp đòi nợ thuê và tỉnh đã xử lý thu hồi 7 giấy phép, hiện chỉ có 10 doanh nghiệp hoạt động. Từ năm 2018 UBND tỉnh đã có văn bản ngưng cấp phép cho các công ty đòi nợ thuê trên địa bàn để thực hiện rà soát lại, đến nay chưa cấp mới cho doanh nghiệp nào. Tín dụng đen liên quan đến vấn đề thủ tục, thời gian cho vay chứ người đi vay không để ý nhiều đến lãi suất. Vì thế, cần cải cách thủ tục vay vốn.”
Còn theo chia sẻ của ông Nguyễn Văn Yên - Phó chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, các đối tượng tín dụng đen chủ yếu là đối tượng hình sự từ nơi khác (hầu hết từ các tỉnh phía Bắc) đến Lâm Đồng để câu kết, móc nối với các đối tượng hình sự trên địa bàn hình thành các băng nhóm hoạt động "tín dụng đen". Chúng thậm chí còn giả danh cảnh sát 113 đến từng bản làng để đòi nợ.
Trong khi đó, nạn nhân của chúng rất đa dạng, ở nhiều lứa tuổi, trình độ học vấn, tính chất công việc khác nhau; nhiều người xuất phát từ lòng tham đứng ra làm trung gian huy động, cho vay vốn với lãi suất cao, tự biến mình thành nạn nhân, và vừa là đối tượng...
Tại hội nghị, ông Phạm Toàn Vượng – Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Agribank) cho biết: Ngân hàng đã triển khai Chương trình tín dụng tiêu dùng quy mô khoảng 5.000 tỷ đồng, món vay tiêu dùng tối đa 30 triệu đồng, thủ tục xét duyệt, giải ngân trong ngày. Hiện tại, dư nợ cho vay tiêu dùng khu vực Tây Nguyên của Agribank đạt gần 15.000 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 21% dư nợ cho vay.
Ông Nguyễn Văn Lý – Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Chính sách Xã hội cho biết, ngân hàng đã nâng mức cho vay tối đa từ 50 triệu đồng/hộ lên 100 triệu đồng/hộ vay không phải đảm bảo tiền vay đối với hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, cho vay phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi và kéo dài thời hạn cho vay từ 60 tháng lên tối đa 120 tháng đối với hộ nghèo…
Ngành Ngân hàng đã và đang vào cuộc mạnh mẽ để góp phần ngăn chặn và đẩy lùi nạn tín dụng đen theo chức năng và nhiệm vụ của NHNN. Tuy nhiên, để đạt được kết quả cao nhất, cần có sự tham gia vào cuộc đồng bộ của các Bộ, ngành, các cấp chính quyền địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội. NHNN cũng kỳ vọng rằng với những giải pháp mở rộng tín dụng của ngành Ngân hàng và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị sẽ giúp người dân hiểu, nhận diện và dần bài trừ nạn tín dụng đen.
NQ (theo SBV)
Phát biểu của lãnh đạo
Video
USD
EUR
.jpg?w=230&h=153&mode=crop)
