10 câu hỏi đáp hữu ích về dịch bệnh COVID-19 (Phần 4)

Kiến thức đời sống

31/03/2020

Dịch COVID-19 đang xảy ra tại nhiều nước trên thế giới. Nhiều người lo lắng dịch sẽ kéo dài bao lâu? Để giải đáp những câu hỏi xung quanh dịch bệnh, Cục Quân y (Học viện Quân y) đã đưa ra những câu hỏi - đáp về dịch bệnh COVID-19. BBT dẫn đăng kỳ 4 theo Báo Lao động.

31. Tại sao có người mắc COVID-19 thì bị bệnh, có người không bị?

Khi bị nhiễm mầm bệnh, một người có bị bệnh hay không sẽ phụ thuộc vào các yếu tố từ mầm bệnh và các yếu tố từ người bị nhiễm mầm bệnh. Bị bệnh hay không là kết quả của cuộc chiến giữa mầm bệnh và con người, nếu mầm bệnh thắng thì người đó sẽ bị bệnh. Cùng một người nhưng nếu bị nhiễm với số lượng virus ít và độc lực của virus thấp có thể sẽ không phát thành bệnh; cùng lượng virus nhưng khả năng đề kháng chống virus của mỗi người khác nhau, trong đó người có sức đề kháng tốt có thể không bị bệnh. Vì vậy, bên cạnh việc bảo vệ bản thân hạn chế lây nhiễm mầm bệnh, luyện tập làm tăng sức đề kháng chung cũng góp phần phòng chống bệnh tật, đặc biệt là các bệnh nhiễm trùng.

32. Có ai có đề kháng tự nhiên với COVID-19 hay không?

Hoàn toàn có thể có. Những người có đột biến gen mã hóa thụ thể dành cho virus làm cho virus không thể chui được vào bên trong tế bào là người có khả năng đề kháng tự nhiên với virus. Điều này đã được khẳng định ở trường hợp của HIV.

Tuy nhiên, còn quá sớm để tìm ra người có đề kháng tự nhiên với COVID-19. Hy vọng công nghệ giải mã bộ gen người hiện nay đã rất phát triển cho phép giải trình tự toàn bộ bộ gen người trong thời gian ngắn và giá thành thấp sẽ tạo điều kiện sàng lọc trong số những người nhiễm hoặc phơi nhiễm với COVID-19 nhưng không bị bệnh. Bằng cách đó có thể sẽ tìm ra được những người có đột biến gen tạo khả năng đề kháng tự nhiên với COVID-19.

33. Cơ thể người đề kháng với COVID-19 như thế nào?

Là một virus hoàn toàn mới, lần đầu tiên xuất hiện ở người nên chưa ai có đề kháng đặc hiệu với virus. Vì vậy, cơ thể người mới mắc COVID-19 lần đầu tiên sẽ đề kháng chống virus bằng những phương thức tự nhiên không đặc hiệu trước (chủ yếu là các yếu tố hóa học trong dịch tiết của niêm mạc đường hô hấp).

Nếu cơ chế này chiến thắng thì người đó không bị bệnh. Nếu cơ chế này thất bại thì người đó bị nhiễm mầm bệnh vào bên trong các tế bào. Lúc này, hệ thống miễn dịch của cơ thể người nhiễm virus sẽ phát triển các cơ chế đề kháng đặc hiệu để loại bỏ virus và cả các tế bào đã bị nhiễm virus.

Đây là cuộc chạy đua giữa một bên là sức tấn công hủy diệt của virus với một bên là sức đề kháng của cơ thể khống chế sự nhân lên và loại bỏ virus cộng với khả năng tái tạo lại các tế bào đã bị tổn thương do virus. Nếu virus thắng thì bệnh sẽ tiến triển, nếu hệ miễn dịch thắng thì người bệnh khỏi bệnh.

34. Sau khi mắc COVID-19 bao lâu thì có kháng thể?

Quá trình này cần có thời gian ít nhất là 1 tuần hoặc muộn hơn tùy theo từng người, tương tự như thời gian từ khi tiêm vắc xin đến khi bắt đầu có kháng thể đặc hiệu. Khoảng thời gian này thường được gọi là “giai đoạn cửa sổ” kể từ khi nhiễm mầm bệnh đến khi có thể gián tiếp phát hiện nhiễm mầm bệnh thông qua xét nghiệm tìm kháng thể mà người đó tạo ra để chống lại mầm bệnh đã nhiễm.

Hiện nay, việc xét nghiệm tìm kháng thể IgM kháng COVID-19 cũng đã bắt đầu được áp dụng để phát hiện người mắc COVID-19. Tuy nhiên, đây chỉ là bằng chứng gián tiếp, đồng thời xét nghiệm này có nhược điểm là phải qua “giai đoạn cửa sổ” rồi mới phát hiện được.

35. Người bị bệnh do mắc COVID-19 một lần đã khỏi có bị lại bệnh này nữa không?

Có thể có hoặc không tùy theo từng điều kiện nhất định. Nếu virus SARS-CoV-2 tạo được miễn dịch bền vững như virus sởi hoặc quai bị thì không bị lại; tuy nhiên điều này chưa thể khẳng định được vì còn quá sớm. Nếu miễn dịch không bền vững, trong giai đoạn đầu mới khỏi bệnh, lượng kháng thể đủ mạnh thì có thể không bị lại, nhưng đến giai đoạn sau, lượng kháng thể đặc hiệu mất dần đi thì vẫn có thể bị lại. Trong trường hợp này thì cần sử dụng vắc xin để khôi phục lại khả năng đề kháng chống virus.

36. Có thể lấy huyết tương của người bị bệnh COVID-19 đã khỏi bệnh để chữa cho người đang bị bệnh hay không?

Có. Vì trong huyết tương (thành phần dịch lỏng của máu) người bị bệnh đã khỏi có các kháng thể chống lại tác nhân gây bệnh. Chính các kháng thể này là “vũ khí” giúp cơ thể người bệnh chống lại các tác nhân gây bệnh, góp phần giúp người đó khỏi bệnh.

Truyền huyết tương (hoặc sản phẩm kháng thể tinh chế) của người bị bệnh đã khỏi cho người đang bị bệnh chính là truyền các yếu tố đã giúp người này khỏi bệnh sang cho người khác đang bị bệnh, tương tự như cung cấp “vũ khí” cho người ấy để đánh giặc. Phương pháp này đã được các bác sĩ Hồng Kông áp dụng với bệnh nhân SARS trước đây.

Điều này đòi hỏi người khỏi bệnh phải thực sự khỏi bệnh (không còn virus trong người), xét nghiệm máu có kháng thể trung hòa được virus SARS-CoV-2 và người đó đủ sức khỏe có thể hiến máu tách huyết tương chứa kháng thể kháng virus SARS-CoV-2 để truyền cho bệnh nhân.

Ngoài ra, còn phải xem xét các yếu tố khác, bao gồm cả hòa hợp nhóm máu ABO và các xét nghiệm an toàn truyền máu khác, để tránh các tai biến trong điều trị bằng huyết thanh. Thực tế hiện nay, các bác sĩ Trung Quốc cũng đang bắt đầu nghiên cứu thí điểm biện pháp này cho các bệnh nhân nặng.

37. COVID-19, SARS-CoV và MERS-CoV đều là virus Corona, người bị SARS hoặc MERS đã khỏi bệnh có mắc COVID-19 nữa hay không?

Việc các virus trong cùng một họ và có bộ gen gần tương đồng mở ra hy vọng có thể có miễn dịch bảo vệ chéo giữa các loại virus này. Tuy nhiên, điều này chỉ là phỏng đoán và cần có bằng chứng thử nghiệm thực tế giữa huyết thanh kháng SARS-CoV hoặc MERS-CoV với COVID-19 mới có thể trả lời được một cách chắc chắn.

38. Tại sao dùng vắc xin dự phòng được bệnh?

Vắc xin là chế phẩm chứa kháng nguyên tạo cho cơ thể khả năng đáp ứng miễn dịch, được dùng với mục đích phòng bệnh. Dùng vắc xin được ví như sử dụng “quân xanh” trong các cuộc diễn tập cho cơ thể “rèn luyện” cách đánh với một loại “địch” cụ thể nhằm tạo ra phương án đánh địch tối ưu.

Có thể coi dùng vắc xin như công việc huấn luyện, chuẩn bị trước cho hệ miễn dịch các phương án đánh địch, sẵn sàng chiến đấu một cách nhanh, mạnh và hiệu quả nhất khi “kẻ thù” là mầm bệnh thực thụ xâm nhập vào cơ thể.

39. Hiện nay đã có vắc xin phòng bệnh COVID-19 chưa?

Chưa. Mặc dù đã biết chắc chắn mầm bệnh và đã phân lập, nuôi cấy được virus Corona nhưng không thể dùng ngay virus SARS-CoV-2 sống để làm vắc xin vì các vấn đề về an toàn và hiệu quả của vắc xin. Vắc xin phải bảo đảm yêu cầu chỉ có tác dụng kích thích tạo miễn dịch bảo vệ và không được gây bệnh cũng như các tai biến, biến chứng do dùng vắc xin. Vì vậy, cần có thời gian nhất định mới tạo ra được sản phẩm vắc xin đảm bảo chất lượng đủ để sử dụng cho con người.

40. Khi nào thì có vắc xin phòng bệnh COVID-19?

Đã có một số phòng thí nghiệm công bố sắp chế tạo thành công vắc xin phòng bệnh COVID-19. Tuy nhiên, một vắc xin mới còn phải trải qua rất nhiều thử nghiệm để đánh giá tính an toàn và hiệu quả bảo vệ. Theo Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), dự kiến nhanh nhất là 1 năm nữa mới có vắc xin phòng bệnh COVID- 19 trên thị trường.

Theo laodong.vn

Tin cùng chuyên mục

7 cách sử dụng thông tin công dân thay cho sổ hộ khẩu

Cục Cảnh sát QLHC về TTXH hướng dẫn tổ chức, cá nhân thực hiện 1 trong 7 phương thức sử dụng thông tin công dân thay việc xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú khi thực hiện thủ tục hành chính, giao dịch dân sự.

14/09/2022

Các trường hợp bắt buộc phải sử dụng khẩu trang

Nhằm phòng, chống sự lây lan của dịch COVID-19 trong cộng đồng nhằm thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh trong tình hình mới, ngày 6/9/2022, Bộ Y tế ban hành Quyết định 2447/QĐ-BYT 2022 Hướng dẫn sử dụng khẩu trang phòng, chống dịch COVID-19 tại nơi công cộng, trong đó quy định các trường hợp bắt buộc phải đeo khẩu trang tại cơ sở y tế;

09/09/2022

Hướng dẫn thay đổi, cập nhật số điện thoại, địa chỉ email và số CCCD/CMND của tài khoản VssID

Hiện nay, trong quá trình sử dụng ứng dụng VssID - BHXH số của BHXH Việt Nam, vì nhiều lý do khác nhau, không ít người muốn thay đổi các thông tin

11/08/2022

Bộ Y tế ban hành hướng dẫn mới về quản lý Fo tại nhà

Ngày 14/3, Bộ Y tế ban hành Quyết định số 604/QĐ-BYT kèm hướng dẫn quản lý tại nhà đối với người mắc COVID- 19.

14/03/2022

Khuyến nghị người lao động mở tài khoản cá nhân để nhận chế độ BHXH sau mắc Covid-19

BHXH Việt Nam khuyến nghị người lao động mở tài khoản để khi có hướng dẫn chứng nhận nghỉ việc cho F0 điều trị tại nhà cơ quan BHXH sẽ chuyển tiền hưởng chế độ vào tài khoản đảm kịp thời, minh bạch.

13/03/2022

TIN mới

7 cách sử dụng thông tin công dân thay cho sổ hộ khẩu

14/09/2022

Phát biểu của lãnh đạo

Phát biểu của Thống đốc NHNN tại Lễ phát động phong trào thi đua đặc biệt ngành Ngân hàng và Hội thao hệ thống Công đoàn NHNN

Sáng ngày 16/11/2024, tại Đà Nẵng, đã diễn ra Lễ phát động phong trào thi đua đặc biệt toàn ngành Ngân hàng chào mừng Đại hội Đảng bộ các cấp và kỷ niệm các ngày lễ lớn, các sự kiện trọng đại của đất nước, của ngành Ngân hàng trong năm 2025 và khai mạc Hội thao hệ thống Công đoàn Ngân hàng Nhà nước.

Xem thêm

Video

Tọa đàm "Chăm sóc sức khỏe chủ động - Bí quyết cân bằng cuộc sống" (10/2024)

Nhân dịp kỷ niệm 94 năm ngày thành lập Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (20/10/1930 - 20/10/2024), Công đoàn Ngân hàng Việt Nam phối hợp với Báo Sức khỏe và Đời sống tổ chức buổi tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Chăm sóc sức khỏe chủ động - Bí quyết cân bằng cuộc sống”.

Xem thêm

VĂN BẢN / TRA CỨU

Xem thêm

Tỷ giá

Ngày 20/11/2024
NGOẠI TỆ	GIÁ MUA	GIÁ BÁN
USD	23.400	25.450
EUR	24.733	27.337

LÃI SUẤT

Lãi suất tái chiết khấu	3,000%
Lãi suất tái cấp vốn	4,000%