Ngày 28 tháng 4 năm 2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 588/QĐ-TTg phê duyệt “Chương trình Điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030”. Quyết định này có hiệu lực từ ngày ký. Theo đó, Bộ Y tế chủ trì triển khai thực hiện chương trình; các Bộ, Cơ quan ngang Bộ, Cơ quan của Chính phủ tham gia phối hợp thực hiện chương trình.
Mục tiêu chung của chương trình nhằm: “Duy trì vững chắc mức sinh thay thế trên toàn quốc, phấn đấu tăng mức sinh ở những địa phương đang có mức sinh thấp, giảm mức sinh ở những địa phương đang có mức sinh cao góp phần thực hiện thành công Chiến lược Dân số Việt Nam đến 2030, bảo đảm phát triển nhanh, bền vững đất nước”.
Với những mục tiêu cụ thể cần phấn đấu đến năm 2030 như sau:
1. Tăng 10% tổng tỷ suất sinh ở các tỉnh, thành phố có mức sinh thấp (bình quân mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có dưới 2 con).
2. Giảm 10% tổng tỷ suất sinh ở các tỉnh, thành phố có mức sinh cao (bình quân mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có trên 2,2 con).
3. Duy trì kết quả ở những tỉnh, thành phố đã đạt mức sinh thay thế (bình quân mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có từ 2 - 2,2 con).
Để đạt được mục tiêu trên, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền. Trong đó, tiếp tục quán triệt sâu sắc hơn nữa việc chuyển hướng công tác dân số từ tập trung vào việc giảm sinh sang duy trì mức sinh thay thế. Đối với mỗi địa phương, khu vực có mức sinh khác nhau cần xây dựng, ban hành các văn bản chỉ đạo, kế hoạch với chỉ tiêu cụ thể, đồng thời điều chỉnh, hoàn thiện chính sách hỗ trợ, khuyến khích phù hợp trên cơ sở xác định hiện trạng và xu hướng mức sinh của địa phương, hướng đến mục tiêu đạt mức sinh thay thế - mỗi gia đình, mỗi cặp vợ chồng nên sinh hai con,…
Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu đẩy mạnh tuyên truyền, vận động thay đổi hành vi. Đặc biệt tập trung tuyên truyền nội dung chuyển hướng chính sách về quy mô dân số từ tập trung vào nỗ lực giảm sinh sang duy trì mức sinh thay thế trên phạm vi cả nước. Ở địa phương, phải thực hiện “vận động sinh ít con hơn ở nơi mức sinh còn cao, duy trì ở những nơi đã đạt mức sinh thay thế và sinh thêm con ở những nơi mức sinh đã xuống thấp”.
Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu rà soát, sửa đổi các quy định không còn phù hợp với mục tiêu duy trì vững chắc mức sinh thay thế, đặc biệt là các quy định xử lý vi phạm chính sách dân số hiện hành, thay vào đó đề xuất ban hành quy định về việc đề cao tính tiên phong, gương mẫu của mỗi cán bộ, đảng viên trong việc sinh đủ hai con, nuôi dạy con tốt, xây dựng gia đình hạnh phúc.
Đối với địa phương đã đạt mức sinh thay thế và có mức sinh thấp, cần ưu tiên thực hiện ngay các nhiệm vụ, hoạt động sau:
- Bãi bỏ các quy định của các tổ chức, cơ quan, đơn vị, cộng đồng liên quan đến mục tiêu giảm sinh, tiêu chí giảm sinh con thứ 3 trở lên,...
- Sửa đổi, bổ sung các chính sách hỗ trợ, khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ hai con trên cơ sở phân tích, đánh giá tác động của các chính sách về lao động, việc làm, nhà ở; phúc lợi xã hội; giáo dục; y tế,... đến việc sinh ít con; xây dựng, triển khai các mô hình can thiệp thích hợp.
- Chính quyền địa phương nghiên cứu, ban hành các biện pháp hỗ trợ các cặp vợ chồng sinh đủ hai con.
Ngoài ra, Chính phủ còn chỉ đạo mở rộng tiếp cận các dịch vụ sức khỏe, sinh sản, kế hoạch hóa gia đình và các dịch vụ có liên quan cùng với một số nhiệm vụ, giải pháp khác, trong đó có đào tạo bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế và kiểm tra, giám sát…
Hà Phương