Ngày 24/10/2018, Chính phủ ban hành Nghị định 148/2018/NĐ-CP (Nghị định 148) sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 05/2015/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số nội dung của Bộ Luật Lao động.
Nghị định có hiệu lực từ ngày 15/12/2018. Nghị định bãi bỏ Khoản 5 Điều 14 Nghị định 05/2015/NĐ-CP; Điều 7 và Khoản 1, Khoản 3 Điều 10 Thông tư số 47/2015/TT-BLĐTXH ngày 16 tháng 11 năm 2015 của Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội hướng dẫn thực hiện một số điều về hợp đồng lao động, kỷ luật lao động, trách nhiệm vật chất của Nghị định số 05/2015/NĐ-CP ngày 12 tháng 01 năm 2015 của Chính phủ.
Nghị định 148 sửa đổi, bổ sung 13 nội dung. Cụ thể như vấn đề liên quan đến hợp đồng lao động, chế độ nâng bậc, nâng lương, thời giờ làm việc, nghỉ ngơi, xử lý kỷ luật lao động; Sửa đổi quy định về người giao kết hợp đồng lao động; nội dung hợp đồng lao động; quy định về hợp đồng lao động với người lao động cao tuổi; Sửa đổi và bổ sung quy định về tiền lương làm căn cứ để trả lương cho người lao động trong thời gian ngừng việc, nghỉ hằng năm, nghỉ lễ, tết, nghỉ việc riêng có hưởng lương, tạm ứng tiền lương và khấu trừ tiền lương; quy định về thay đổi cơ cấu, công nghệ và lý do kinh tế;Sửa đổi quy định về thời gian tính trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm; Bãi bỏ quy định người sử dụng lao động có trách nhiệm thanh toán đầy đủ trợ cấp thôi việc hoặc trợ cấp mất việc làm cho người lao động. Thay vào đó là bổ sung quy định mới về thời hạn thanh toán quyền lợi của người sử dụng lao động và NLĐ khi chấm dứt hợp đồng lao động. Sửa đổi trình tự xử lý kỷ luật lao động; Sửa đổi quy định về kỷ luật sa thải đối với người lao động tự ý bỏ việc.
Một số nội dung nổi bật đáng quan tâm như sau:
1. Quy định về người giao kết Hợp đồng lao động (HĐLĐ) bên phía người sử dụng lao động (NSDLĐ):
Nghị định 148 bổ sung thêm 01 đối tượng (lên thành 05 đối tượng thay vì 04 như trước đây) quy định tại mục c điểm 1 của Khoản 1 Điều 3. Theo đó, ngoài người đại diện theo pháp luật tại Điều lệ của doanh nghiệp, hợp tác xã; Người đứng đầu cơ quan, đơn vị, tổ chức có tư cách pháp nhân; Cá nhân trực tiếp sử dụng lao động… thì người được người được các thành viên của hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân ủy quyền làm người đại diện theo quy định của pháp luậthoặc người đứng đầu cơ quan, đơn vị, tổ chức ủy quyền bằng văn bản cũng có thể thực hiện ký HĐLĐ.
2. Thời gian tình trợ cấp thôi việc:
Tại mục 5 Nghị định 148, sửa đổi Khoản 3 Điều 14 quy định “Thời gian làm việc để tính trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm là tổng thời gian người lao động đã làm việc thực tế cho người sử dụng lao động”. So với quy định trước đây, thời gian thử việc đã không còn được tính là thời gian làm việc để nhận trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm. Thời gian này chỉ còn bao gồm: Thời gian người lao động đã làm việc thực tế; Thời gian được người sử dụng lao động cử đi học; Thời gian nghỉ hưởng chế độ ốm đau, thai sản, nghỉ điều trị phục hồi chức năng lao động khi bị tan nạn lao động, bệnh nghề nghiệp,…
3 Thời hạn thanh toán quyền lợi cho người lao động khi chấm dứt hợp đồng
Nghị định 148 quy định thời hạn thanh toán quyền lợi của người sử dụng lao động và người lao động khi chấm dứt HĐLĐ. Cụ thể là trong 07 ngày làm việc, kể từ ngày chấm dứt HĐLĐ, người sử dụng lao động và người lao động phải thanh toán đầy đủ các khoản liên quan đến quyền lợi của mỗi bên.
Thời hạn trên có thể kéo dài đến 30 ngày trong các trường hợp đặc biệt như: Người sử dụng lao động không phải là cá nhân chấm dứt hoạt động; Người sử dụng lao động hoặc người lao động gặp thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh; Người sử dụng lao động thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc sáp nhập, hợp nhất, chia tách, chuyển quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản,…
4. Tiền lương làm căn cứ để trả cho người lao động trong ngày nghỉ hàng năm
Nghị định 05/2015/NĐ-CP trước đây, tiền lương ghi trong HĐLĐ được quy định cụ thể là tiền lương của tháng trước liền kề. Tuy nhiên, tại Nghị định 148, tiền lương làm căn cứ để trả cho người lao động trong những ngày nghỉ hàng năm, ngày nghỉ lễ, tết và ngày nghỉ việc riêng có hưởng lương được tính là “tiền lương theo hợp đồng lao động chia cho số ngày làm việc bình thường trong tháng theo quy định của người sử dụng lao động, nhân với số ngày người lao động nghỉ hằng năm, nghỉ hằng năm tăng thêm theo thâm niên làm việc, nghỉ lễ, tết, nghỉ việc riêng có hưởng lương”.
5.Bổ sung Điều 26a quy định về tiền lương làm căn cứ bồi thường khi chấm dứt HĐLĐ trái luật
Tiền lương làm căn cứ bồi thường khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật là tiền lương theo hợp đồng lao động tại thời điểm người sử dụng lao động hoặc người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật.
6. Về trình tự xử lý kỷ luật lao động
Theo Nghị định 148/2018/NĐ-CP, việc xử lý kỷ luật lao động sẽ được thực hiện theo một trình tự như sau:
- Khi phát hiện người lao động có hành vi vi phạm kỷ luật lao động tại thời điểm xảy ra hành vi vi phạm, người sử dụng lao động tiến hành lập biên bản vi phạm, thông báo đến tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở; cha, mẹ hoặc người đại diện theo pháp luật.
- Khi phát hiện hành vi vi phạm kỷ luật lao động sau thời điểmhành vi phạm xảy ra, nhưng vẫn trong thời hiệu xử lý kỷ luật và có đủ căn cứ chứng minh được lỗi của người lao động thìngười sử dụng lao động thông báo tổ chức cuộc họp xử lý kỷ luật lao động; các thành phần tham dự phải xác nhận dự họp trong tối đa 03 ngày, từ ngày nhận được thông báo…
- Cuộc họp xử lý kỷ luật lao động phải được lập thành biên bản có chữ ký của các thành viên dự họp.
- Người ký hợp đồng lao động bên phía người sử dụng lao động là người ra quyết định xử lý kỷ luật đối với người lao động.
- Quyết định xử lý kỷ luật lao động phải được ban hành trong thời hạn của thời hiệu xử lý kỷ luật lao động hoặc thời hạn kéo dài thời hiệu xử lý kỷ luật lao động và phải được gửi đến người lao động, cha, mẹ hoặc người đại diện theo pháp luật của người dưới 18 tuổi và tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở.
Nghị định 148 có hiệu lực từ ngày 15/12/2018, tuy nhiên trong Điểm 3, Điểm 4 của Điều 2, Nghị định cũng nêu rõ các nội dung áp dụng đối với các trường hợp xảy ra trước thời điểm Nghị định có hiệu lực thi hành.
Lê Quyên
Phát biểu của lãnh đạo
Video
USD
EUR
